فیروزه کوبی آقاجانی محبوب ترین سوغاتی توریست ها

یکی از محبوب ترین صنایع دستی ایران که هم تزیینی و هم کاربردی است، فیروزهکوبی یا فیروزه کاری است.

فیروزهکوبی قطعات کوچکی از سنگ نگین فیروزه است که مانند معرق بر روی پایه ای که ابزار یا ظروفی است از مس، نقره، برنج یا برنز منبت کاری شده است.

آنها می توانند تمام پایه یا قسمت های آن را بپوشانند.

فیروزه کوبی آقاجانی  یک هنر دستی نسبتاً جوان است که از هفتاد سال پیش شروع شده است.

برای اولین بار توسط یوسف حکیمیان برای تزیین زیورآلات مانند گوشواره، دستبند، سنجاق و… اختراع شد و بعدها به اصفهان رفت و توسط استادی به نام حاج داداش به کار گرفته شد.

فیروزه کوبی امروزه یکی از سوغاتی های اصفهان است.

نگین‌های فیروزه یا فیروزه‌ای که در این صنایع دستی استفاده می‌شود، توسط کارگاه‌های سنگ و آسیاب‌های سنگی تهیه می‌شود که برای مصارف دیگر قابل استفاده نیست.

برای ساخت فیروزهکوبی ابتدا پایه، ظروف یا زیورآلات انتخاب می شود.

سپس اطراف قسمت هایی که قرار است فیروزه کاری شود لحیم شده و با سیم نازکی به ارتفاع حدود دو تا سه میلی متر تقسیم می شود.

اگر نقوش و طرح هایی برای اجرا در ناحیه مورد نظر وجود داشته باشد، آنها نیز با همان سیم کشیده و لحیم می شوند.

این فرآیند نه تنها به زیبایی محصول می افزاید، بلکه دوام و مقاومت آن را نیز افزایش می دهد.

سپس پس از شستن تکه های بزرگ یا کوچک فیروزه چیده می شود.

جسم پایه تا 30 درجه سانتیگراد گرم می شود.

در حین حرارت دادن نوعی پودر صمغ مخصوص به نام گردویی یا لاک گردو که به عنوان چسب عمل می کند، روی جسم می ریزند تا ذوب شود.

سپس قطعات فیروزه روی سطح قرار می گیرند.

این مهمترین بخش فرآیند است.

اگر پایه یک جسم گرد باشد، مرحله تخمگذار تکرار می شود.

برای پر کردن فضای خالی بین قطعات خاتم، پایه را یک بار دیگر تا چهل درجه سانتیگراد گرم می کنند، پودر صمغ ریخته و فضاها را با فیروزه کوچکتر پر می کنند.

شکاف های باقی مانده که با سنگ پر نمی شود، با ملات آبی پر می شود.

در مرحله بعد سطح را سنباده کاری می کنند.

در نهایت محصول صیقلی شده و سطحی براق و صاف به دست می آورد.

هر چه یک اثر فیروزه‌کوبی مفصل‌تر باشد، ارزش آن بیشتر است.